De klimaattop in Doha draaide alweer uit op een grote teleurstelling.

Onze wereldleiders deden nochtans goed hun best om de schijn hoog te houden: ze maakten een paar symbolische afspraken die de opwarming van de aarde met geen honderdste graad zullen tegenhouden. Nu ja, de verwachtingen waren niet hooggespannen. Ongeacht het feit dat deze top de 'Top van de Laatste Kans' werd genoemd, weigerden onze wereldleiders deze kans te grijpen. Amper een week later stond in de krant te lezen dat onze Belgische kust en zelfs de stad Antwerpen een zeer groot risico lopen om tegen 2050 onder water te staan door een stijgende zeespiegel. Dat dit een gevolg is van de klimaatopwarming is intussen duidelijk. Maar geen nood, onze Vlaamse minister van Openbare Werken kwam op de proppen met het Kustverdedigingsplan: we hogen simpelweg onze kust op, zodat we beschermd zijn tegen een stijging van 80 cm. Georges Allaert, Hoogleraar Ruimtelijke Planning aan de UGent, zegt hierover dat dit helemaal niet voldoende zal zijn, aangezien de zee deze eeuw met minstens 1 à 2 meter zal stijgen. Er wordt 300 miljoen euro belastinggeld besteed aan een curatieve aanpak die niet eens toereikend zal zijn. Zou het niet slimmer zijn om de oorzaak van dit probleem aan te pakken een maatregelen te nemen om onze CO2-uitstoot te reduceren?
 
Uit de geschiedenis van de mensheid is gebleken dat een klimaatopwarming van 1 à 2 graden voor desastreuze gevolgen zorgde bij heel wat beschavingen uit het verleden. De opwarming was toen heel natuurlijk, maar zorgde onder andere voor mislukte oogsten met honger en dood van hele bevolkingsgroepen tot gevolg. Op dit moment stevenen we echter af op een opwarming van 3 à 4 graden, waarna het beste dan nog moet komen: zodra we die 4 graden bereikt hebben, zal de aarde zichzelf beginnen opwarmen en zal er geen leven meer mogelijk zijn op onze blauwe planeet.
Een doemscenario voor een verre toekomst, zegt u? Vergeet het maar. Alle voorspellingen wijzen er op dat de eenentwintigste eeuw de eeuw van de waarheid zal worden. De realiteit blijkt zelfs de meest negatieve voorspellingen nog voorbij te steken: de ijskap smelt veel sneller dan ooit verwacht werd. "We staan op de rand van een klimaatcatastrofe", zei Shaye Wolf hierover. Hij is directeur van het Center for Biological Diversity's Climate Law Institute en kan het dus weten.
 
Het is kwart over twaalf.
 
Dat wil zeggen dat het al te laat is om de opwarming volledig tegen te gaan. De gevolgen die we nu al zien, kunnen we niet meer ongedaan maken. En dit is nog maar het begin. De schokken die komen, zullen veel groter zijn.
 
Helemaal verloren zijn we echter nog niet. We kunnen het ergste nog voorkomen, maar dan moeten we nù actie ondernemen. Nu meteen. 
 
De vraag is niet zozeer of we zullen omschakelen naar een duurzame samenleving. We zullen in de toekomst niet anders meer kunnen. De vraag is dus wannéér we zullen omschakelen. En als we dan toch moeten veranderen, waarom dan niet nu? De voordelen die er aan verbonden zijn, zijn zeker het overwegen waard. We zouden bijvoorbeeld openbare gebouwen energieneutraal kunnen maken. Niet alleen gaan we dan de energieverspilling tegen, we creëren er ook werkgelegenheid mee! Iemand moet de isolatie toch komen plaatsen? Of de zonnepanelen leggen?
Het VITO berekende dat het perfect mogelijk is om België tegen 2050 volledig op hernieuwbare energie te laten draaien. Die omschakeling zal uiteraard een flinke noot kosten, maar de opbrengsten zullen zoveel groter zijn. Ook hier zullen mensen hun brood mee kunnen verdienen. Bovendien zouden we de teugels in eigen handen kunnen nemen en vermindert de afhankelijkheid van steeds duurder wordende olie uit verre landen. 
 
En hoeveel denkt u dat een opwarmende aarde kost? Mislukte oogsten, drinkbaar watertekorten, natuurrampen, stijgende zeespiegels, klimaatvluchtelingen, super-stormen zoals Sandy een tijdje geleden in New York... Zal ik verder gaan?
 
Hoog tijd dus om onze manier van leven en denken aan te passen aan wat onze planeet aan kan. Van onze wereldleiders moeten we voorlopig geen heil verwachten. Tijd om zelf onze handen uit de mouwen te steken! Over heel Vlaanderen springen positieve initiatieven als paddenstoelen uit de grond. Zo zijn er voedselteams die mensen op een gemakkelijke manier aan lokale en biologische voeding helpen. Er waren 380.000 stemmen die met 'Sing for the Climate' ministers probeerden wakker te schudden. Mensen telen meer en meer samen hun eigen voedsel in volkstuintjes, zodat ze niet langer boontjes met een zeer grote ecologische voetafdruk uit Kenia moeten kopen. Spullen een tweede leven geven kan via de repair café's, weggeef-en kringwinkels en consudeelinitiatieven. Bijencursussen worden weer populair, het Ministerie van Ideeën wil helpen om duurzame initiatieven te verbreden, verbinden en versterken. Het Sociaal Forum Kempen en de transitiegroepen bouwen ook mee aan een sociaal rechtvaardige en duurzame samenleving... En dit is nog maar het begin van een lange lijst.
 
U ziet, er zijn heel wat mogelijkheden om zelf aan de slag te gaan, om onze wereldleiders te tonen dat wij wél wakker liggen over de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen, dat wij hen wél een menswaardige toekomst gunnen. Open onze ministers hun ogen door je eigen actie te ondernemen. Of word zelf wereldleider!